Kur del nga gjiri i lopës qumështi ka një temperaturë prej rreth 37°C. Nëse lopa është e pastërt dhe pa sëmundje si dhe nëse mjedisi dhe mjetet e mjeljes janë të pastërta, qumështi i freskët i lopës praktikisht nuk ka përmbajtje të lartë bakteriale. 

Duke qënë se mikrogjallesat që mund ta prishin qumështin e sapo dalë nga gjiri i lopës janë të kudo ndodhura, dhe përjashtimi i plotë i qumështit nga prania e tyre është i pa mundur, bëni kujdes për ruajtjen e cilësisë së qumështit pas mjeljes. 

Në fakt qumështi përmban të gjitha lëndët ushqyese që mund tu nevojiten bakterieve për tu ushqyer e shumëzuar. Ndaj, nëse nuk ftohet, qumështi prishet nga mikrogjallesat në përbërje të tij, të cilat parapëlqejnë për zhvillim një mjedis me temperaturë sa mund të jetë ajo e qumështit të sapo dalë nga gjiri i lopës. Ndaj, ju rekomandojmë që qumështin e sapo mjelë duhet ta ftohni sa më shpejt duke e ulur temperaturën e tij në 4°C. 

Kujdes! Në temperaturën  4°C, bakteriet e humbasin funksionin e tyre, por nëse temperatura e qumështit rritet përsëri mbi 4°C, atëherë ndodh riaktivizimi i baktereve dhe prishja e qumështit.  Nëse ju do ta përdorni qumështin për nevoja konsumi vetjak apo për ta dërguar në pika grumbullimi ose përpunimi, mbani parasysh se temperatura e tij duhet të jetë gjithnjë në apo nën 4°C.

Cilësia e Qumështit
Qendrat e grumbullimit si dhe ato të përpunimit të qumështit bëjnë kujdesin e duhur për të pranuar vetëm qumësht cilësor e brenda standardeve të lejuara të cilat pasqyrohen në Urdhërin 645, datë 23.12.2016 “Mbi Kriteret Mikrobiologjike për produktet Ushqimore”. Qumështi nga kafshë të sëmura, qumështi i lopëve të trajtuara me antibiotikë si dhe qumështi që mbart mbetje mekanike nuk duhet të pranohet si nga grumbulluesit ashtu edhe nga fabrikat dhe baxhot e vogla të përpunimit.

Pikat e grumbullimit e veçanërisht ato të përpunimit janë të detyruara të realizojnë disa prova (teste) lidhur me cilësinë e qumështit që pranojnë. Një pjesë e mirë e njësive të përpunimit, veproinë me çmime të diferencuara në varësi kjo jo vetëm të volumit por edhe të cilësisë së qumështit duke patur parasysh disa tregues si:

Prova e shijes dhe ajo e aromës.
Shija dhe aroma e qumështit duhet të jenë në nivele normale (të zakonshme) tipike të qumështit. Çdo devijim i shijes apo aromës bën që sasia e qumështit të marrë një klasifikim (vlerësim) më të ulët. Nëse qumështi shfaq devijime të mëdha në shije dhe aromë, ai nuk duhet të pranohet nga njësitë e përpunimit. 

Prova e sedimenteve (mbetjeve)
Kjo provë realizohet në bidonin apo enën me të cilën dorëzohet qumështi. Për këtë qëllim përdoret një pipetë, e cila tërheq qumështin nga fundi i enës, dhe më tej e kalon atë nëpër një filtër. Në filtër bëhet gjykimi mbi cilësinë e qumështit në varësi nga prania e mbetjeve që shihen me sy të lirë. 

Qelizat Somatike
Matja e nivelit të qelizave somatike është një test i rëndësishëm, i cili ndër të tjera ka lidhje me praninë e shkallës së prekjes së lopëve nga mastiti. Mbani parasysh se nivelet e qelizave somatike tregojnë si më poshtë:

• Niveli deri në 100,000 qeliza somatike tregon mungesë të infeksionit, dhe humbje të pa përfillshme të prodhimit, si rezultat i niveleve të ulta të pranisë së mastitit.
• Niveli prej 200,000 qeliza somatike përcakton nëse lopa është e infektuar me mastit. Lopët të cilat shfaqin një nivel të qelizave somatike mbi 200,000 tregojnë se së paku njëra nga thithat dhe pjesa respektive e gjirit të saj është e prekur nga mastiti.
• Lopët me nivele të qelizave somatike prej mbi 300,000 kanë prekje veçanërisht nga mastiti subklinik, ndërsa ato me nivele mbi 700,000 tregojnë prani të mastitit në nivel të rëndë.

Përmbajtja e Proteinës dhe Yndyrës

Niveli i proteinës dhe yndyrës është në varësi të racës së lopëve, fazave të laktacionit, si dhe të ushqyerit e tyre. Sot një pjesë e qendrave të përpunimit të qumështit, veçanërisht ato që merren me prodhimin e djathërave realizojnë pagesat mbi bazën e përqindjes së proteinës dhe yndyrës. Përgjithësisht niveli i proteinës në qumësht varion nga 3-4% proteinë, që do të thotë në 1 litër qumësht (1,000 ml) gjenden 30-40 gram proteinë. Ndërsa, nivelet e yndyrës në qumësht mund të variojnë nga 3.5 e deri në 6%, ku rraca Xhersi shquhet për prodhimin e qumështit me nivelin më të lartë të yndyrës. 

Kontrolli i pranisë së ujit
Një nga provat që realizohet në pikat e grumbullimit dhe ato të përpunimit të qumështit është edhe ajo e pranisë së ujit të shtuar në qumësht, e cila quhet edhe prova e pikës së ngrirjes. Qumështi ka pikë ngrirje temperaturat që variojnë nga -0.54°C deri në - 0.59°C. Nëse në qumësht ka ujë të shtuar, pika e ngrirjes së tij është më e lartë (0°C), matje e cila realizohet përmes aparaturave të posaçme.