Mënyra se si i trajtoni kafshët ndikon edhe në cilësinë e mishit të tyre, përfshirë këtu ngjyrën e mishit, lagështinë e tij, dhe butësinë.
Së pari është e rëndësishme që kafshët t’i trajtoni sa më qetë me qëllim që të eliminoni stresin e tyre. Kur një kafshë stresohet, ajo pakëson glukogjenin muskulor, që nuk është gjë tjetër vetëm se një formë glukoze që një kafshë përdor për energji. Tek mishi i viçave, ky pakësim i glikogjenit bën që mishi të marrë një ngjyrë të kuqe të errët, ndyshe nga e kuqja e ndritshme normale. Kjo sjell edhe një tharje të mishit.
Stresi mund të shkaktohet nga luftimi i kafshëve ndërmjet tyre, ndryshimet e motit, mos-ngrënia, transporti, përzierja e kafshëve që vijnë nga grupe të ndryshme. Ndaj, ju rekomandojmë që menaxhimi i kafshëve të bëhet në grupe të mirë përcaktuara sipas moshës dhe peshës së tyre. Ju si meanxhues të fermave duhet të bëni kujdes me adoptimin e kafshëve kur ato zhvendosen në një mjedis të ri. Adoptimi i kafshëve ndaj zhurmave të ndryshme bën që ato të jenë të qeta dhe pa stres.
Për një cilësi të mirë të mishit, siguroni praktikat e duhura të menaxhimit, shëndetin e tufës, të ushqyerit e duhur dhe transportin e duhur.
Shëndeti i kafshëve ndikon në cilësinë e mishit, veçanërisht në sasinë e dhjamit si në brendësi të mishit ashtu edhe në pjesën mbuluese të tij. Të dy këto dhjamra ndikojnë në butësinë e mishit dhe lagështinë e tij. Me qëllim që të siguroni shëndetin e kafshëve kërkohet vaksinimi i tyre për parandalimin e sëmundjeve. Sëmundje të tilla si për shembull pneumonia nuk kanë ndikim vetëm mbi mushkërite e kafshëve, por në rastin e gjedhit për mish ndikon edhe në uljen e cilësisë së mishit dhe në butësinë e tij duke e bërë mishin më të fortë.
Si ndikon të ushqyerit në cilësinë e mishit?
Të ushqyerit lidhet me dinamikën e rritjes së kafshëve, pra sa shpejt rriten ato. Kështu, nëse ju ofroni racione ushqimore të pasura me proteinë dhe energji kafshët e arrijnë peshën për treg në një moshë më të vogël, për pasojë me një mish më të butë si dhe në një ngjyrë më të pranueshme të mishit. Por kujdes, kafshët të cilat nuk trajtohen me ushqim dhe me ujë për një kohë relativisht të gajtë (si për shembull në rastet e transportit), mund të prodhojnë mish me cilësi të ulët.
Bëni kujdes gjatë transportimit, sigurojeni atë me mjete të përshtatshme, me ventilimin e duhur, dysheme të përshtatshme, duke i organizuar në mënyrë të tillë që të siguroni rehatinë e tyre dhe sigurinë dhe duke shmangur kështu traumat e mundshme.
Çfarë elementësh të tjerë duhet të mbani parasysh për të siguruar cilësinë e karkasës?
- Zhvilloni dhe referojuni Procedurave Standarde të Trajtimeve, sistemi i mbajtjes së të dhënave, periudhën e efektit të medikamentit duke ndjekur kështu edhe cilësinë e tij, dhe shmangur mbetjet e medikamenteve.
- Shmangni krijimin e plagëve tek kafshët, që mund të shkaktohen nga mënyra e menaxhimit, vendqendrimet e tyre apo transporti i papërshtatshëm.
- Eliminoni pakujdesinë në trajtimin e kafshëve duke trajnuar personelin në lëvizjet dhe trajtimin siç duhet të kafshëve.
- Inspektoni paisjet dhe mjediset e stallës duke bërë kujdes që të shmangni objekte të mprehta apo të ndryshkura në zonat e qarkullimit të kafshëve.
- Stalla duhet të jetë e dizenjuar në përputhje me madhësinë e kafshëve duke siguruar një sipërfaqe dyshemeje të përshtatshme si dhe hapësirën e duhur për rritje, qëndrim, mjelje, pjellje, duke eliminuar çdo faktor që shkakton rrëshqitje të kafshëve.
Cilësia sigurohet përmes kujdesit që në momentet e para të lindjes së vicit. Ndaj, ju rekomandojmë të merrni masat si më poshtë:
- Siguroni një zonë të veçuar, të pastërt dhe të thatë të martenitetit
- Garantoni zhytjen e kërthizës në tretësirë Jodi
- Zhvendoseni menjëherë vicin nga zona e lindjes, për ta tharë dhe pastruar atë.
- Siguroni kulloshtër cilësore dhe ofrojeni atë sipas udhëzimeve paraqitur në artikullin “Të Ushyerit e Viçave”
- Ushqejini viçat me qumësht cilësor dhe mbani parasysh se duhet të shmangni përdorimin prej tyre të qumështit të trajtuar me antibiotik.
- Siguroni që në fermë të keni gjithnjë viçat e duhur, viça që mund të lëvizin pa ndihmën tuaj, qëndrojnë mirë mbi gjymtyrë, kanë një kërthizë të thatë, kanë kondicion të mirë trupor, kanë sy të qartë, veshë të gjallëruar, pa shenja diarreje, pa probleme me frymëmarrjen.
- Mbani të ndarë më vete kafshët që janë nën trajtim. Mbani me kujdes shënimet rreth trajtimeve si numrin e kafshës, emrin e medikamentit, dozën, mënyrën e administrimit si dhe periudhën e karencës (efektit të mbetjes së mediakmentit), ndiqni udhëzimet mbi dozën e përdorimit dhe administrimin e saj.
- Tregtoni viçat duke rritur vlerën e karkasës së tyre; as mos i dhjamosni ato dhe as duke i nxjerrë në treg nën peshën normale, me muskuj të dobësuar apo skeletikë.
- Mos i hidhni (flakni) viçat në mjetin e transportit, por ndihmojini ato me mjete lehtësuese, mos i tërhiqni nga gjymtyrët, veshët, bishti ose qafa.
- Siguroni që koha e tyre drejt tregut të jetë sa më e shkurtër.
Dy fjalë për veterinerët dhe ju si menaxherë të fermës, për të siguruar nga ferma një produkt cilësor.
- Shmangni dëmtimet e mundshme që mund të shkaktohen nga injeksionet.
- Shmangni injeksionet kur qimet e kafshëve janë të lagura, si dhe kur janë të mbuluara nga jashtëqitjet apo nga balta.
- Shmangni të gjitha injeksionet intramuskulare në pjesën e sipërme tek të pasmet për ti mbrojtur pjesët e mishit që ndodhen aty dhe kanë çmime më të larta në shitje.
- Injeksionet intramuskulare shumë irrituese duhet të shmangen edhe në pjesën e qafës afër shtyllës kurrizore.
- Vendet e preferuara për injeksion intramuskular përfshijnë masat e mëdha muskulore të shpatullës dhe qafës.
- Ulni vëllimin e injeksionit për të njëjtën vendndodhje (jo më shumë se 10 cc për vendndodhje).
- Ju rekomandojmë përdorimin e shiringave njëpërdorimshe - veçanërisht për mëshqerrat e remontit dhe lopët - për të parandaluar përhapjen e infeksioneve të transmetuara nga gjaku siç janë virusi i leukozës së gjedhit, anaplazmoza dhe virusi i gjuhës blu.
- Në rast se duhet të përdorni shiringa me shumë përdorime, atëherë mbani parasysh:
- Të shmangni përdorimin e tepërt të shiringave gjatë injektimit në grupe të ndryshme të kafshëve ose përdorimin e shiringave të vjetra. Prania e bakterieve rritet me shpejtësi me përdorimin e përsëritur të tyre.
- Majat e shiringave mund të zhvillojnë gërvishtje me përdorim të shumëfishtë, të cilat rrisin dëmtimin e muskujve.
- Shiringat nuk duhet të përdoren më shumë se 3 deri në 5 herë, nëse përdoren për më shumë se një kafshë. - Përdorni teknika të mira sanitare kur tërhiqni vaksinat ose ilaçet nga shishet që përmbajnë shumë doza. Tërhiqni vetëm sasinë e duhur nga shishja, me shiringë sterile duke shmangur ndotjen nga papastërtitë ose plehu organik.