Ngritja e pemëtoreve të reja është një investim me vlera të mëdha dhe gabimi më i vogël në fillim është me kosto të lartë dhe i pa korrigjueshëm më vonë. Ju duhet të njihni:

• Kushtet natyrore, klimën, relievin, tokën;
• Kushtet  e ujitjes;
• Kushtet e transportit;
• Kërkesat e tregut (destinacioni për konsum të freskët apo të përpunuar);
• Fuqia punëtore e nevojshme, etj.

Hapat që duhet të ndiqni për ngritjen e pemëtores së dardhës

Sistemimi sipërfaqësor dhe disiplinimi i ujërave.
Si të sistemoni tokën?

• Në tokat e sheshta me pjerrësi natyrale nga 0-5°, thjeshte bëni nivelimin sipërfaqësor.
• Në tokat me pjerrësi natyrale nga 5 – 12°, bëni sistemin e tokës me tarraca me ulje graduale.
• Në tokat me pjerrësi natyrale të madhe 12 – 25°C bëjë tarracimin, ndërtimin e mezhdave të dheut, prita me mure guri të thatë, gardhe druri paralel me izoipset e tokës. Këto do të mbrojnë tokën tuaj nga erozioni (gërryerja).

Disiplinimi i ujërave: Dardha është shumë e ndjeshme ndaj tepricës së lagështirës në tokë. Prandaj merr masa për disiplinimin dhe sistemimin e ujërave sipërfaqësore e ato nëntokësore. Kontrollo e sistemo rrjetin e kanaleve kullues për të larguar ujërat e tepërta të reshjeve dhe uljen e nivelit të ujërave nëntokësore në thellësinë më poshtë se 1.5 m.

Punimi i tokës dhe plehërimi bazë.

• Punimi qilizmë bëhet në thellësinë 70-120 cm. Koha më e mirë e punimit qilizmë të tokës është stina e verës (konkretisht muajt Korrik e Gusht). Kur planifikoni të mbillni një pemëtore me nënshartesa vegjetative nuk këshillohet të bëhen punime të thella (sepse ato nuk zhvillojnë sistem rrënjor  më shumë se 50 cm thellësi).
• Plehërimi bazë: Në plehërim rekomandohen të hidhen: 500 - 600 kv/ha pleh organik, 80 - 100 kg/ha lëndë aktive P2O5, dhe 40 - 50 kg/ha  lëndë aktive K2O kryesisht në formën e sulfatit te potasit. Përdor sulfatin e hekurit në tokat gëlqerore që janë të varfra në hekur.

Distancat e mbjelljeve tek dardha
Distancat e mbjelljeve aplikohen në bazë të nënshartesave dhe të formave të kultivimit. Gjithashtu, distancat janë edhe në varësi të kushteve të terrenit, pjerrësisë së tokës, ekspozicionit ndaj diellit, pjellorisë së tokës, etj. Të dhëna përmbledhëse për distancat e mbjelljes jepen në tabelën e mëposhtme:

Sot tentohet në rritjen e numrit të bimëve për njësi të sipërfaqes dhe mbajtja e formave të detyruara dhe të ulëta të kurorës. Ky lloj kultivimi siguron përmirësimin e cilësisë  dhe rritjen e rendimentit. Ulja e kurorës, gjithashtu, lehtëson punën gjatë vjeljes me dorë.

Cilësia e  fidanit, përgatitja e tij  për mbjellje dhe mbjellja.
Cilësia e fidanit: Mundësisht siguroni fidan të cilësisë së parë. Ai duhet të plotësoi këto kritere:

• Fidani të jetë me nënshartesë vegjetative të njohur
• Lartësia e fidanit të jetë mbi 120 cm
• Trashësia, 5 cm mbi pikën e shartimit, të jetë 18 mm
• Sistemi rrënjor të jetë xhufkor dhe me zhvillim të mirë
• Gjatësia e copës së nënshartesës të jetë 30-40 cm i gjatë
• Fidani të jetë i drejtë dhe kurorë të pa formuar
• Fidani të jetë i pa prerë (pincuar) në majë
• Të jetë i pajisur me certifikatën fito sanitare

Përgatitja e fidanit për ndjellje: Sistemit rrënjor shkurtohet deri në 25 cm gjatësi. Fidanët futen në ujë të rrjedhshëm, një ditë para mbjelljes, për 15-20 orë me qëllim që ato të marrin sasinë e ujit që kanë humbur gjatë kohës së ruajtjes/shtratifikimit, apo transportit të tyre. Trupi dhe rrënjët e fidanit, para mbjelljes, është mirë të dezinfektohen me lëng bordolez 1%.

Pika e shartimit vendoset rreth 15 cm mbi sipërfaqen e tokës. Ngjishe fidanin në tokën që të krijohet një kontakt sa më i mirë i rrënjës me dheun për të siguruar një zënie sa më të lartë. Vendos një mbështetëse/hu për të mbajtur sa më drejtë fidanin. Vendose fidanin në thellësinë që ka qenë në fidanishte dhe pikat e shartimit të fidanëve të jenë në një lartësi (siguron uniformitetin e pemëtores tuaj).

Koha më e përshtatshme për mbjellje janë muajt nëntor- dhjetor kur bima është në qetësinë dimërore.

Kujdes! Në rastet kur përdoren plehra organike e kimike gjatë mbjelljes sigurohu që sistemi rrënjor të mos kontaktojë direkt me plehrat sepse kontakti i tyre me rrënjën rrezikon tharjen e fidanit.

Klikoni këtu nëse dëshironi të dini më shumë për Format e kultivimit tek dardha