Plehërimi i agrumeve




Agrumet e plehruara mbi bazën e kërkesave të bimës dhe analizave të tokës janë faktorë të rëndësishëm në produktivitet dhe për cilësnë e të lartë të frutave.

Përse është i rëndësishëm plehërimi i balancuar për agrumet?

  • Agrumet janë shumë të ndjeshme ndaj çrregullimit të lëndëve ushqyese si dhe, nga mungesa e mikroelementëve.
  • Ushqyerja ndikon në cilësinë e frutave prandaj, aplikimi dhe dozat e plehërave organikë apo kimikë, janë thelbësore.
  • Azoti, kaliumi dhe fosfori janë lëndët ushqyese kryesore për zhvillimin dhe marrjen e një prodhimi të qëndrueshëm në agrume.

Azoti

  • Është elementi kryesor ushqyes dhe  i domosdoshëm për zhvillimin dhe prodhimin e bimës.
  • Përdorimi racional dhe në përputhshmëri me kërkesat e bimës është moment i rëndësishëm për të ruajtur zhvillimin normal, por nga ana tjetër përdorimi në nivele të larta mund të çojë në një zhvillim të bujshëm të bimës duke rritur numrin e frutave dhe ulur cilësinë e tyre si:
  • ngjyrim të vonuar
  • përkeqësim të karakteristikave të tulit dhe të lëkurës
  • tek limoni verifikohet një predispozicion më më i madh për t’u prekur nga malseko
  • Në rast të mungesës të azotit në bimë shkaktohen:
  • zhvillim  të vonuar vegjetativ
  • frenim tëlulëzimit
  • pengim në rritjen e frutave.

Fosfori

  • Është makroelementi që ndikon fuqishëm në produktivitetin e bimës dhe në cilësinë e frutave.
  • Në pjesën më të madhe gjëndet i përqëndruar në rrënjë nga ku lëviz drejt organeve të formuara rishtas në pranverë.
  • Influenca e fosforit mbi cilësinë e prodhimit tek agrumet ndikon në:
  • Shpejtimin e pjekjes,
  • Rritjen e  përmbajtjes sheqerit,
  • Uljen e aciditetit në frut,
  • Fosfori, rregullon metabolizmin e elementëve të tjerë ushqyes.
  • Niveli i lartë i fosforit ndikon negativisht mbi cilësinë e acidit citrik të frutit, duke shkaktuar prishjen e cilësisë dhe ndikon në uljen e thithjes së azotit si dhe shkakton mungesë të hekurit dhe zinkut.
  • Mungesa e fosforit nuk është e lehtë të zgjidhet sepse, është më pak i lëvizshëm në solucionin toksor.
  • Është shumë i dobishëm  plehërimi organik që garanton mbrojtje të fosforit nga fenomeni i patretshmërisë që verifikohet në terrene me përmbajtje të lartë gëlqere aktive.

Potasi

  • Ky makroelement humbet në sasira të mëdha gjatë prodhimit.
  • Potasi shfrytëzohet me intensitet të lartë nga bima në fund të lulëzimit dhe pjekjes së frutave. 
  • Mungesa e potasit çon në një dobësim të bimës nga viti në vit. 
  • Mungesa  e potasit evidentohet në gjethet e vjetra të cilat marrin një ngjyrë të  verdhë në të bronxtë dhe kanë tendencën e përkuljes përgjatë nervaturës. 
  • Mungesa e plehrave potasike ul cilësinë e frutit që shoqërohet: a) me pjekje të vonë, b) me përqindje të lartë të plasaritjes së lëkurës dhe pak lëng në fruta.
  • Shtimi i të ushqyerit potasik rrit cilësinë e frutit, por njëkohësishtë ul përmbajtjen në acide. 
  • Teprica shkakton uljen e thithjes së magnezit.

Përdorimi i mikroelementëve përmirëson të ushqyerit e agrumeve dhe janë komponentë  struktural ose aktivizues të fermentëve. Kur mikroelementët janë të pamjaftueshëm agrumet shfaqin çrregullime që karakterizohen me zhvillim sëmundjesh të ndryshme klorotike në organet e gjelbërta. Kur mungesa e mikroelementëve është e lehtë nuk kemi shfaqje të klorozave.

Bori është mikroelementi më i domosdoshëm për agrumet.

  • Merr pjesë në formimin e organeve të riprodhimit.
  • Futjen e ujit në qelizën bimore dhe ndikon në rregullimin e ekuilibrit midis elementëve potas e fosfor.
  • Mungesa e borit në agrume shkakton rrëzimin e luleve të porsaçelura dhe thyrjen e lastarëve pranverorë.
  • Lëkura e frutave merr nuancë të errët dhe rrudhoset.

Zinku: në mungesë të tij ulet intensiteti i fotosintezës.

  • Aktivizon fermente të ndryshme.
  • Ndikon në aktivizimin e auksinës dhe giberelinës.
  • Në mungesë të tij nuk formohet auksinë e re, por shkatërrohet dhe auksina ekzistuese.
  • Nga mungesa e zinkut shfaqen njolla të çrregullta klorotike midis nervaturës qëndrore duke filluar nga maja e gjethes në periferinë e saj.
  • Në zonat e zverdhura shfaqen pika të vogla jeshile.
  • Zvoglim të përmasave të gjetheve  të cilat janë të vogla, të ngushta me majë të mprehtë.
  • Lastarët e rinj të vegjël e frutat me përmasa të vogla e pak të ngjyrosur, të deformuar e me lëkurë të trashë e tul të thartë pa lëng.

Mangani: mungesa e tij shfaq kloroza midis nervaturave të gjetheve të vjetra e të reja.

  • Simptomat ngjasojnë me ato të mungesës së zinkut me ndryshim se ngjyra e zbehtë nuk është aq e theksuar si në rastin e mungesës së zingut.
  • Simptomat bindëse për mungesën e manganit janë se gjethet e agrumeve marrin pamje të plakur e rrëzohen para kohe në tokë.

Molibdemi merr pjesë në rritjen e thithjes më të mirë të azotit në agrume.

  • Nga mungesa e tij  shfaqen njolla të verdha në sipërfaqen e gjetheve dhe pastaj marrin ngjyrë të errët.
  • Edhe në sipërfaqen e frutit shfaqen njolla me ngjyrë të verdha.

Magnezi: mungesa e tij i dedikohet tepricës kaliumit në tokë.

  • Simptomat shfaqen vonë në verë kur nis pjekja e frutave.
  • Në gjethet e agrumeve, në mes të nervaturave formohen puçra të verdha, të çrregullta.
  • Mungesa e magnezit në agrume:
  • ul qëndrueshmërinë e bimës ndaj të ftohtit,
  • zvoglon përmasat e frutave,
  • pakëson komponimet e tretshme në frut,
  • pakson ngjyrën e lëngut të lëkurës e frutit.

Bakri konsiderohet element i rëndësishëm për ushqimin  e agrumeve.

  • Me përjashtim të gjethes grumbullohet në të gjithë organet e agrumeve.
  • Bakri ndihmon në metabolizmin e azotit dhe sintezën e proteinave.
  • Luan rol në procesin e fotosintezës.
  • Mungesa e tij ka simptoma karakteristike në gjethe, filiza dhe fruta.
  • Gjethet e mëdha janë me ngjyrë bronxi të fortë e shpesh me frurje të nervaturave qëndrore dhe të mbuluar me gomozë.
  • Frutat mbeten të vegjël dhe në vende të veçanta rrjedhin gomozë.
  • Mungesa e bakrit ne agrume rregullohet shumë lehte me sulfatin e bakrit ose oksidklorurin e bakrit si ushqim gjethor.

Hekuri merr pjesë në formiminn e proteinave brënda në kloroplastet e gjethes.

  • Merr pjesë ne shumëzimin e qelizave.
  • Aktivizon shumë enzima që rregullojnë normalitetin e frymëmarrjes së gjetheve.
  • Mungesa e tij sjell klorozë të llapës të gjetheve të reja por nervatura primare mbetet e gjelbërt.
  • Zverdhjen e majave të lastarëve të rinj dhe gjelbërimin e degëzave e gjetheve të vjetra.
  • Lulëzimi dhe lidhja e frutave pakësohen shume, frutat e pjekur mbeten të vegjël, me lëkurë të hollë e të lëmuar me ngjyrë të çelët.

Klikoni këtu nëse dëshironi të dini më shumë cilat janë kërkesat për lëndë ushqyese gjatë vitit për agrumet.

Data e publikimit: 11/12/2022


Lini një koment


Shpërndaj në rrjetet sociale:

Cili është mekanizmi i veprimit të rregullatorëve, si i ndajmë ato dhe ku përdoren?

Bazuar në mekanizmin e veprimit ndahen:

Lexo më shumë

Nematodat e agrumeve dhe menaxhimi i tyre

Përse duhen evidentuar prezencat e nematodave në agrume?

Lexo më shumë

KONTROLLI I MALSEKOS NË AGRUME

Cilat janë shenjat kryesore të kësaj sëmundje?

Lexo më shumë

KRASITJA NË AGRUME

Si ndikon krasitja në agrume?

Lexo më shumë