Ceratitis capitata, e njohur si miza mesdhetare e frutave është dëmtues polifag, i cili prek mbi 260 lloje bimësh dhe shkakton një dëm që llogaritet në 30 – 40% të prodhimit në bimët që prek.

Përse duhet kontrolluar ky dëmtues?
Është dëmtuesi kryesor i frutave që çojnë në shkatërrimin masiv të tyre.

• Dëmi i parë konsiston në dëmtimin e frutave si rezultat i shpimit që bën femra me qëllim vendosjen e vezëve. Shpimet e shkaktuara nga femra nëpërmjet ovopozitorit, janë premisë dhe porta hyrëse për zhvillimin e infeksioneve të ndryshme kërpudhore, të cilat çojnë drejt prishjes së frutit.

• Dëmi i dytë shkaktohet nga larvat, të cilat zhvillohen brenda në frutat e bimëve të lartpërmendura. Frutat e prekur, mbi lëkurë kanë pulla (njolla) në ngjyrë jeshile të errët, të cilat zbuten dhe janë pak të shtypura. Këto më vonë kalben dhe bien, pasi larvat ushqehen me tulin e frutit, të cilin e nxijnë dhe e kthejnë në një masë të qullët.

• Është insekt i vendeve të ngrohta.
• Pragu më i ulët termik për zhvillimin e saj është 13.5°C.
• Në varësi nga kushtet klimatike të zonës, ka 3 - 16 brezni në vit. 
• Kushtet optimale për zhvillimin e saj janë kur temperatura mesatare ditore e ajrit është 26°C dhe lagështia relative e ajrit 70 %.
• Femrat 4 - 10 ditë pas shfaqjes fillojnë të vendosin vezët.
• Vezët vendosen nën cipën e lëkurës së frutit.
• Në një ditë femra pjell nga 4 - 6 vezë, ndërsa gjatë gjithë jetës së saj, në kushte të favorshme, deri në 800 vezë.
• Pas çiftëzimit, femra kërkon për një bujtës të përshtatshëm.
• Fruta të tilla si kajsia janë të preferuara për të bujtur, por edhe të tilla si molla dhe dardha.
• Kur popullatat e mizës mesdhetare janë të larta, femrat bëhen më pak përzgjedhëse dhe  infektojnë bimë bujtëse më pak të preferuara, të tilla si ulliri.
• Femra e dëmtuesit infekton bujtës më pak të preferuar në qoftë se bujtësit e preferuar nuk janë në dispozicion, edhe kur popullatat janë të ulëta.
• Zhvillimi embrional zgjat në varësi nga temperatura e ajrit nga 2 - 25 ditë.
• Larvat e çelura fillojnë të ushqehen me tulin e frutit duke bërë kanale (galeri).
• Zhvillimi i larvës sipas kushteve të ambjentit, përfundon brenda 9 - 50 ditëve.
• Larvat mbas zhvillimit të plotë braktisin frutin dhe kalojnë në tokë, ku në thellësinë 3 - 5 cm transformohen në pupë.
• Larvat krisalidohen edhe në sipërfaqen e tokës ose në vetë frutat.
• Stadi i pupës zgjat 12 - 60 ditë.
• Mizat e shfaqura ushqehen me lëngjet sheqerore të frutave të ndryshme ose me lule.
• Mbas ushqimit plotësues, femra fillon depozitimin e vezëve.
• Është për t’u theksuar se në mungesë të frutave, mizat janë në gjendje të zgjasin aftësinë e ruajtjes së vendosjes së vezëve për 4 - 6 muaj.
• Miza mesdhetare në të gjithë stadet e zhvillimit është shumë e ndjeshme ndaj temperaturave të ulta.
• Temperatura -2°C është vdekjeprurëse për larvat.

Cikli i zhvillimit të mizës mesdhetare të frutave, Ceratitis capitata

Klikoni këtu nëse dëshironi të dini më shumë mbi monitorimin e Mizës Mesdhetare të agrumeve