Mbrojtja nga sëmundjet dhe dëmtuesit tek lajthia




Sëmundjet kryesore

Zjarri bakterial oriental (Antisogramma anomala) shpërndahet me anë të erës. Shkakton njolla të zeza që radhiten përgjatë degëzës së infektuar. Sporet përhapen me anë të erës dhe shiut. Cikli jetësor është dy e më shumë vjet. Qëndron në gjendje qetësie, e fjetur për 12-15 muaj.

  • Degët e prekura nga kjo sëmundje janë me gjethe të thara. Këto degë duhet të priten 0,3-1 m nën pjesën e tharë.
  • Luftohet me preparate bakri. Spërkatja e parë bëhet në pranverë gjatë shpërthimit të sythave (kur gjysma e sythave kanë nxjerrë gjethe të dukshme) dhe përsëritet katër herë çdo dy javë.

Zjarri bakterial i zakonshëm (Xanthomonas campestris pv Corylina)


Është sëmundje bakteriale serioze që prek pemët dhe filizat e rinj të lajthisë deri në moshën 6 vjeç. Prek gjethet, sythat, frutat e rinj dhe degët. Luftohet duke bërë trajtime me preparate bakri. Spërkatja e parë bëhet në fund të muajt gusht, spërkatja e dytë kur bien gjethet (kur në pemë kanë mbetur ¼ e gjetheve) dhe spërkatja e tretë kur janë bymyer sythat.

Thyerja e degëve (Cytospora corylicola)

  • Thyerja e degëve është sëmundje që shkaktohet nga kërpudha saprofite dhe zhvillohet në ato vende që janë dëmtuar nga shkaktarë paraardhës. Degët e prekura fillimisht shfaqin njolla të çrregullta me ngjyrë të kuqe të gështenjtë, me nekrozë që arrin deri në dru. Këto njolla mund të zmadhohen dhe të formojnë një unazë nekrotike duke shkaktuar tharjen e pjesës së sipërme të degës. Ndonjëherë mund të prekë vetëm gjysmën e perimetrit dhe degët në këto raste nuk thahen, por me fryrjen e ndonjë erë ato thyhen. 
  • Luftimi. Pastrimi i njollës dhe lyerja e saj me preparate bakri (më i efektshmi është oxicloruri i bakrit).

Sëmundjet kërpudhore të frutave
Lajthia mund të preket nga kërpudha Nemataspora coryli që prek thelbin, i cili merr pjesërisht ose plotësisht shije të hidhur dhe konsistencë të butë (thelbi zbutet). Kjo ndodh kur kërpudhat magazinohen pa u tharë mirë.

Dëmtuesit kryesorë të lajthisë

Hundëgjati i lajthisë (Balaninus nucum)
Shkakton dëme të mëdha të kokrrave të lajthisë. Ky dëmtues është një insekt krah fortë, i vogël 11 – 14 mm, me ngjyrë gri në të verdhë, me formë vezore të zgjatur. Insektet e rritur dimërojnë në tokë. Dalin në fund të pranverës dhe vendosin vezët brenda në frutat e vegjël të lajthisë (zakonisht nga një vezë në çdo frut). Larvat që lindit zhvillohen duke ngrënë thelbin. Në muajin gusht plotësojnë zhvillimin, dalin nga kokrra dhe bien në tokë ku edhe dimërojnë.

Luftohet me insekticide (carbaryl) duke i spërkatur bimët 10 ditë para vendosjes së vezëve dhe spërkatja përsëritet pas 10 ditësh.

Eriofida (Phytoptus avellanae)
Insekti e kalon dimrin brenda sythave duke bërë shpime në formë galerie, duke i deformuar e dëmtuar ato. Luftohet me sulphur WP dhe azinphos – methil.

Tatarbiqi i lajthisë, Hazelbug (Gonocerus acuteangulatus)
Ky dëmtues dëmton frutat e rinj dhe shkakton abortimin e tyre si dhe prish shijen e frutave të pjekur. Luftohet me maiathion ose endosulphan.

Klikoni këtu nëse dëshironi të dini më shumë për Vjelja dhe ruajtja e prodhimit tek lajthia

Data e publikimit: 09/02/2023


Lini një koment


Shpërndaj në rrjetet sociale:

TEKNOLOGJIA E KULTIVIMIT TË CIANIT

Lule ciani ka përdorime të shumta. Lulet e kësaj bime mund të konsumohen të gjalla ose të gatuara. Petalet e lules përdoren në sallata për t’i dhënë një ngjyrë tërheqëse, por edhe në ëmbëlsira. Lulekina përdoret edhe në formën e çajit.

Lexo më shumë

CILA ËSHTË BIOLOGJIA DHE MASAT E KONTROLLIT TË RRËNJËNGRËNËSIT TË MISRIT?

Cila është biologjia dhe masat e kontrollit të rrënjëngrënësit të misrit?

Lexo më shumë

TEKNOLOGJIA E KULTIVIMIT TË LAVANDËS

Cilat janë disa nga arsyet kryesore të kultivimit të lavandës në vendin tonë?

Lexo më shumë

HIRI NË KASTRAVECIN E SERRËS

Hiri është një sëmundje shumë e rrezikshme që prek perimet e serës në përgjithësi

Lexo më shumë